Καλημέρα και σήμερα...

 Σε όλο το Δωδεκαήμερο αυτή είναι η πιο όμορφη ώρα...Όταν πρωί-πρωί,αξημέρωτα με το κρύο..."τάντανο" ξεκινάς για την εκκλησία της ενορίας σου... να υποδεχθείς στη ζωή σου το Θείο Βρέφος...σαν τους Μάγους οδηγημένος από ένα αστέρι αλλιώτικο...

...από μακριά η εκκλησία...σε περιμένει,γεμάτη από τους συνενορίτες-αδελφούς...κατανυκτική και χαρμόσυνη,όπως το μήνυμα που στέλνει τη νύχτα αυτή ότι γεννήθηκε ο Χριστός,η Αγάπη, ταπεινός, σαν τον τελευταίο των ανθρώπων για να μας σώσει...

...σε έναν στάβλο φτωχικό,που έλαμψε όμως αφού λίκνισε στην αγκαλιά του τον Βασιλιά των πάντων...

...δεν υπάρχει πιο γλυκιά στιγμή σε όλο το χρόνο από τη Λειτουργία των Χριστουγέννων και το μήνυμα που αυτή στέλνει ότι μας δίνει ο Χριστός μια ευκαιρία να ταπεινωθούμε,αφού πρώτος ταπεινώθηκε ο Αναμάρτητος και ταυτόχρονα μια ευκαιρία να αλλάξουμε,να υψωθούμε,να γίνουμε καλύτεροι,να γίνουμε Άγιοι...όλοι μαζί,ανεχόμενοι ο ένας τον άλλον,βοηθώντας,κατανοώντας, βάζοντας τον ώμο μας να σηκώσουμε τα βάρη αλλήλων...γιατί έτσι μας είπε ο Χριστός,έτσι πρέπει να είναι ο χριστιανός...

...πολλοί απορούν όταν λέω πως όλα αυτά τα πραγματικά μηνύματα τόσα χρόνια είχαν χαθεί κάτω από τόνους ζάχαρης,στολιδιών και ευμάρειας και πως αυτή η κρίση ίσως είναι η τελευταία ευκαιρία που μας δίνει ο Θεός να τα ξαναβρούμε και να τα επανεκτιμήσουμε...όμως το πιστεύω...βλέπω την κρίση όχι σαν πληγή,αλλά σαν ευκαιρία...

...να ξαναβρούμε την απλότητα των αλλοτινών χρόνων,όταν ένα χριστόψωμο ήταν αρκετό για να δώσει στη μέρα τη...γιορτινή της όψη...που δεν χρειαζόμασταν τα...ρεβεγιόν(έλεος χριστιανοί!!!),τα πλούσια και περίπλοκα εδέσματα,τα ταξίδια σε τόπους εξωτικούς,τις φωτισμένες βιτρίνες γεμάτες καταναλωτικά αγαθά -που όσα περισσότερα αποκτήσεις τόσο πιο άδειος νιώθεις-,τα αστραφτερά ρούχα,τα περίπλοκα χτενίσματα για να "καταλάβουμε" Χριστούγεννα...Να ανακαλύψουμε τα...αυτονόητα...Τη Γέννηση του Χριστού γιορτάζουμε και τιμούμε...τι σχέση έχουν τα λαμπερά σπίτια μας με τη Γέννηση του Θεανθρώπου μέσα στο φτωχικό σπήλαιο της Βηθλεέμ...Στην επιλογή της φτώχειας μας προέτρεψε ο Χριστός,εκεί μας είπε πως υπάρχει η χαρά,στην ταπείνωση...με ευθύτητα μας είπε να μη ζητούμε τη ματαιότητα και το ψέμα...Ακούστε πως γιόρταζαν στη Μ.Ασία τα Χριστούγεννα(έτσι όπως τα περιγράφει ο Φ.Κόντογλου)και συγκρίνετε μαζί με μένα τα σημερινά Χριστούγεννα...

"...στοὺς μαχαλάδες γυρίζανε τὰ παιδιὰ μὲ τὰ φανάρια καὶ λέγανε τὰ κάλαντα στὰ σπίτια. Οἱ πόρτες ἤτανε ἀνοιχτές, οἱ νοικοκυραῖοι, οἱ νοικοκυρᾶδες καὶ τὰ παιδιά τους, ὅλοι ἤτανε χαρούμενοι, κι ὑποδεχόντανε τοὺς ψαλτάδες, καὶ κεῖνοι ἀρχίζανε καλόφωνοι σὰν χοτζᾶδες:

Καλὴν ἑσπέραν, Ἄρχοντες, ἂν εἶναι ὁρισμός σας,
Χριστοῦ τὴν θείαν γέννησιν νὰ πῶ στ᾿ ἀρχοντικό σας.

Χριστὸς γεννᾶται σήμερον ἐν Βηθλεὲμ τῇ πόλει,
οἱ οὐρανοὶ ἀγάλλονται, χαίρει ἡ κτίσις ὅλη...

Κι ἀφοῦ ξιστορούσανε ὅσα λέγει τὸ Εὐαγγέλιο, τὸν Ἰωσήφ, τοὺς ἀγγέλους, τοὺς τσομπάνηδες, τοὺς μάγους, τὸν Ἡρώδη, τὸ σφάξιμο τῶν νηπίων καὶ τὴν Ῥαχὴλ ποὺ ἔκλαιγε τὰ τέκνα της, ὕστερα τελειώνανε μὲ τοῦτα τὰ λόγια:

Ἰδοὺ ὁποὺ σᾶς εἴπαμεν ὅλην τὴν ἱστορίαν,
τοῦ Ἰησοῦ μας τοῦ Χριστοῦ γέννησιν τὴν ἁγίαν.

Καὶ σᾶς καλονυκτίζομεν, πέσετε κοιμηθεῖτε,
ὀλίγον ὕπνον πάρετε καὶ πάλιν σηκωθεῖτε.

Καὶ βάλετε τὰ ροῦχα σας, εὔμορφα ἐνδυθεῖτε,
στὴν ἐκκλησίαν τρέξατε, μὲ προθυμίαν μπεῖτε.

Ν᾿ ἀκούσετε μὲ προσοχὴν ὅλην τὴν ὑμνωδίαν
καὶ μὲ πολλὴν εὐλάβειαν τὴν θείαν λειτουργίαν.

Καὶ πάλιν σὰν γυρίσετε εἰς τὸ ἀρχοντικόν σας,
εὐθὺς τραπέζι στρώσετε, βάλτε τὸ φαγητόν σας.

Καὶ τὸν σταυρόν σας κάμετε, γευθεῖτε, εὐφρανθεῖτε,
δότε καὶ κανενὸς πτωχοῦ, ὅστις νὰ ὑστερεῖται.

Δότε κι ἐμᾶς τὸν κόπον μας, ὅ,τ᾿ εἶναι ὁρισμός σας,
καὶ ὁ Χριστός μας πάντοτε νὰ εἶναι βοηθός σας.

Καὶ εἰς ἔτη πολλά.

Mπαίνανε στὸ σπίτι μὲ χαρά, βγαίνανε μὲ πιὸ μεγάλη χαρά. Παίρνανε ἀρχοντικὰ φιλοδωρήματα ἀπὸ τὸν κουβαρντᾶ τὸν νοικοκύρη, κι ἀπὸ τὴ νοικοκυρὰ λογιῶ-λογιῶν γλυκά, ποὺ δὲν τὰ τρώγανε, γιατὶ ἀκόμα δὲν εἶχε γίνει ἡ Λειτουργία, ἀλλὰ τὰ μαζεύανε μέσα σὲ μία καλαθιέρα.

Ἀβραμιαῖα πράγματα! Τώρα στεγνώσανε οἱ ἄνθρωποι καὶ γινήκανε σὰν ξερίχια ἀπὸ τὸν πολιτισμό! Πᾶνε τὰ καλὰ χρόνια!Ὅλα γινόντανε ὅπως τά ῾λεγε τὸ τραγούδι: Πέφτανε στὰ ζεστά τους καὶ παίρνανε ἕναν ὕπνο, ὥσπου ἀρχίζανε καὶ χτυπούσανε οἱ καμπάνες ἀπὸ τὶς δώδεκα ἐκκλησιὲς τῆς χώρας. Τί γλυκόφωνες καμπάνες! Ὄχι σὰν τὶς κρύες τὶς εὐρωπαϊκές, ποὺ θαρρεῖς πὼς εἶναι ντενεκεδένιες! Στολιζόντανε ὅλοι, βάζανε τὰ καλά τους, καὶ πηγαίνανε στὴν ἐκκλησιά.

Σὰν τελείωνε ἡ Λειτουργία, γυρίζανε στὰ σπίτια τους. Οἱ δρόμοι ἀντιλαλούσανε ἀπὸ χαρούμενες φωνές. Οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν ἤτανε ἀνοιχτὲς καὶ φεγγοβολούσανε. Τὰ τραπέζια περιμένανε στρωμένα μ᾿ ἄσπρα τραπεζομάντηλα, κι εἴχανε πάνω ὅτι βάλει ὁ νοῦς σου. Φτωχοὶ καὶ πλούσιοι τρώγανε πλουσιοπάροχα, γιατί οἱ ἀρχόντοι στέλνανε ἀπ᾿ ὅλα στοὺς φτωχούς.

Κι ἀντὶς νὰ τραγουδήσουνε στὰ τραπέζια, ψέλνανε τὸ Χριστὸς γεννᾶται, δοξάσατε, Ἡ Παρθένος σήμερον τὸν ὑπερούσιον τίκτει, Μυστήριον ξένον ὁρῶ καὶ παράδοξον. Ἀφοῦ εὐφραινόντανε ἀπ᾿ ὅλα, πλαγιάζανε «ξέγνοιαστοι, σὰν τ᾿ ἀρνιὰ ποὺ κοιμόντανε κοντὰ στὸ παχνί, τότες ποὺ γεννήθηκε ὁ Χριστός, ἐν Βηθλεὲμ τῆς Ἰουδαίας."
Άλλη ποιότητα,φίλοι μου έχει η απλότητα των παλιών χρόνων...Σήμερα πολύ το πλαστικό,η λάμψη και το "δήθεν"...Μόνο με ταπείνωση και ελεήμονα διάθεση δεν γιορτάζουμε αυτές τις μέρες... Κατήφεια και μελαγχολία...Και οι παλιοί είχαν φτώχεια και τίποτα από τα σημερινά γλέντια σε μαγαζιά..."περιωπής" δεν ήξεραν,όμως το απλό,γιορτινό φαγητό και η καλή παρέα τους έφταναν για να είναι ευτυχισμένοι...  Ευλογημένη αυτάρκεια...

Σε λάκκο βαθύ πέσαμε..Όσοι μπορούν να δουν καθαρά βλέπουν την παγίδα...Ας ευχηθούμε να μας φωτίσει κι εμάς ο Θεός να δούμε καθαρά και να πάρουμε γενναίες αποφάσεις...(Σήμερα το πρωί άκουγα στο ραδιόφωνο της εκκλησίας της πόλης μου κάποιον καλεσμένο που έλεγε πως αποφάσισε φέτος να μην κάνει σε κανέναν δώρο αλλά τα χρήματα αυτά να τα δώσει σε μια οικογένεια που τα είχε ανάγκη.Να μια γενναία απόφαση που μάλλον έχει και την κοινή λογική με το μέρος της.)Μακάρι κι άλλες τέτοιες αποφάσεις- έστω μικρές- να στολίσουν φέτος το δέντρο της ψυχής μας,σαν στολίδια αυθεντικά χριστιανών...

"Χριστού τη θεία Γέννηση να πω στ' αρχοντικό σας..."

Σας ευχόμαστε από καρδιάς Χρόνια Πολλά και ο Χριστός που σήμερα γεννήθηκε να γεμίσει με αγάπη,συμπόνοια,υπομονή,ελπίδα  τις ψυχές όλων μας... Τη χαρά του Χριστού να έχουμε...

«Αδέρφια μου. Φυλάξτε τα ελληνικά συνήθειά μας, γιορτάστε όπως γιορτάζανε οι πατεράδες σας, και μη ξεγιελιώσαστε με τα ξένα κι άνοστα πυροτεχνήματα. Οι δικές μας οι γιορτές αδελφώνουν τους ανθρώπους, τους ενώνει η αγάπη του Χριστού. Μην κάνετε επιδείξεις. «Ευφράνθητε εορτάζοντες».

 Ακούστε τι λένε τα παιδάκια που λένε τα κάλαντα: «Και βάλετε τα ρούχα σας, εύμορφα ενδυθήτε, στην εκκλησίαν τρέξετε με προθυμίαν μπήτε, ν’ακούσετε με προσοχήν όλην την υμνωδίαν και με πολλήν ευλάβειαν την Θείαν Λειτουργίαν. Και πάλιν σαν γυρίσετε εις το αρχοντικόν σας, ευθύς τραπέζι στρώσετε, βάλτε το φαγητόν σας. Και τον σταυρό σας κάνετε, γευθήτε, ευφρανθήτε. Δώστε και κανενός φτωχού όστις να υστερήται».

Αθάνατη ελληνική φυλή! Φτωχή μα αρχοντομαθημένη, βασανισμένη, μα χαρούμενη και καλόκαρδη περισσότερο από τους ευτυχισμένους της γης, που τους μαράζωσε η καλοπέραση. Ναι, αδερφοί μου Έλληνες, χαίρετε μαζί με κείνους που χαίρουνται και κλαίτε μαζί με κείνους που κλαίνε. Αυτή είναι η παραγγελία του Χριστού, και σ’ αυτή μονάχα θα βρήτε ανακούφιση. Δίνετε στους άλλους απ’ ότι έχετε. Το παραπάνω απ’ ότι έχει κανένας ανάγκη, το κλέβει από τον άλλον. «Μακάριον το διδόναι μάλλον, ή λαμβάνειν». Τι εξαίσια λόγια! Είναι του Φώτη Κόντογλου στο βιβλίο «Χριστού Γέννησις. Το φοβερόν Μυστήριον» (εκδ. Αρμός, σελ 14)...."
      ("Aρτος αρπαγής ή φακές ταπεινοφροσύνης",Δημήτρης Νατσιός)

 

Καλημέρα και σήμερα...

Όχι ότι ήρθαν τα χιόνια...όμως μια απαλή πάχνη υπάρχει πλέον κάθε πρωί πάνω στη χλόη...

...όχι πως τελειώσαμε τις ελιές...αλλά αν συνεχίζαμε έτσι θα κάναμε Χριστούγεννα...τις Απόκριες... Έτσι το αποφασίσαμε και βάλαμε αρχή των γιορτών με το στόλισμα του χριστουγεννιάτικου δέντρου(αν ήθελα ας έλεγα όχι...).Συνήθεια που έκανε μεν την εμφάνισή της στην Ελλάδα την εποχή της βασιλείας του Όθωνα,αλλά σαν...αντιδάνειο αφού έχει πολύ βαθύτερες ρίζες σε έθιμα πανάρχαια που επέβαλλαν το στολισμό του σπιτιού με πρασινάδες για λόγους προστασίας από τα..κακά πνεύματα(στην Αρχαία Ελλάδα η Ειρεσιώνη,κλαδί αγριελιάς.στολισμένο με μαλλί ,άσπρο και κόκκινο,και καρπούς,αλλά και στο Βυζάντιο με "...τους στηνόμενους στύλους με δεντρολίβανα", έθιμο το οποίο επιβίωσε και στα Πρωτοχρονιάτικα κάλαντα "Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά,ψηλή μου δεντρολιβανιά..)...

 ...το θυμόσαστε το παλιό τραγουδάκι...ξεχασμένο κάπως πια...που με συγκινεί ακόμα,μια και μου θυμίζει την παιδική μου ηλικία...

Σαν τη νύφη στολισμένο
φουντωτό καμαρωτό,
να το δέντρο φορτωμένο
στο σαλόνι τ΄ ανοιχτό.

Πώς μ΄ αρέσει, πώς μ΄ αρέσει
τι μεγάλη ομορφιά
για να δω τι θα μου πέσει
απ΄ τα πλούσια κλαδιά.

Δείτε εκεί μικρά μεγάλα
τόπια, κούκλες σε κουτιά
άλλα ξέσκεπα και άλλα
τυλιγμένα στα χαρτιά.

Πώς μ΄ αρέσει, πώς μ΄ αρέσει
τι μεγάλη ομορφιά
για να δω τι θα μου πέσει
απ΄ τα πλούσια κλαδιά.

...σα να με έπιασε μια νοσταλγία σήμερα...άλλων εποχών που περίμενα από τα Χριστούγεννα όλα τα θαύματα του κόσμου...τώρα ξέρω πως τα θαύματα τα προκαλείς με τη στάση σου απέναντι στη ζωή,πως τότε σε επισκέπτεται ο Θεός...όμως ποτέ δεν παύει να με συγκινεί η ευκολία της παιδικής ψυχής να πιστεύει στο καλό και στην αγάπη,στο μικρό Βρέφος που σε λίγες μέρες θα γεννηθεί ...

...και όχι μόνο των παιδιών...αλλά και των ανθρώπων που σαν παιδιά σκέφτονται και ενεργούν και σε αυτούς ανήκει η βασιλεία των Ουρανών...Κι άλλη φορά έχω αναρτήσει αυτό το κείμενο...και σήμερα το ξαναθυμήθηκα...γιατί τέτοιους ανθρώπους περιγράφει...που πιστεύουν στα θαύματα του Χριστού...που τα περιμένουν...και που γι αυτό τα βλέπουν... 

Ξεκίνησα να γράφω αυτές τις γραμμές στα τέλη του Γενάρη του 2006. Μετά από μια κουβέντα με την Έλλη στο Μοναστηράκι. Μετά από πολλές κουβέντες σε σπίτια, σε δρόμους, σε σκαλιά, σε παγκάκια, σε εκκλησίες, σε ταβέρνες, σε πορείες, σε τρένα, σε συναυλίες και παραλίες. Με ανθρώπους διαφορετικούς, που υπήρξαν δώρο για μένα. Μεθυσμένη και ξεμέθυστη. Χαρούμενη και κλαμένη. Ήρεμη και θυμωμένη. Ωστόσο πάντα ερωτευμένη και παθιασμένη. Έτσι η προσπάθεια αυτή τελικά έγινε:
Γι’ αυτούς που μπορούν να υπάρξουν μονάχα ολόκληροι: χωρίς την ψυχή τους είναι πτώματα, ενώ χωρίς το κορμί τους φαντάσματα. Που αγαπούν ολόκληροι: πάει να πει σωματικά: μ’ ένα άγγιγμα που θεραπεύει κι ένα ζεστό πιάτο φαΐ. Που ρίχνονται στη ζωή χωρίς καβάτζες, όπως σε κάθε μεγάλο έρωτα, δίχως να νοιάζονται για την εξασφάλισή τους.

Γι’ αυτούς που ελπίζουν σαν την πόρνη και το ληστή: χωρίς καμιά βεβαιότητα, καμιά θωράκιση, ανοιχτοί.
Που γνωρίζουν ότι δεν είναι τίποτα από μόνοι τους: υπήρξαν πάντοτε γιοι και κόρες, φίλοι και αδελφοί, εραστές· κι αν κάτι είχε αλλάξει δεν θα ήταν αυτοί που είναι. Που προσεύχονται την ώρα που σφουγγαρίζουν ή κάνουν έρωτα γιατί η Αγάπη είναι ο τρόπος που υπάρχουν.
Για τους εφήβους όλων των ηλικιών, γιατί εφηβεία είναι όταν όλα παίζονται κι όλα μπορούν να συμβούν αφού τίποτα δεν έχει βαλτώσει ακόμα στη συνήθεια. Είναι τότε που συμβαίνουν τα θαύματα. Για τους απλούς που ζουν μες στην πρωτόκτιστη αθωότητα.

Γι’ αυτούς που δεν φοβούνται να γυμνωθούν και να εκτεθούν, γιατί τίποτα δεν πόθησαν παραπάνω από αυτό: λίγη ειλικρίνεια.
Που δεν φοβούνται να μαλώσουν με το Θεό, όπως με κάθε Αγαπημένο, γιατί δεν έχουν μάθει να κρύβονται. Που δεν φοβούνται τίποτα γιατί «η αγάπη έξω βάλλει τον φόβο».
Για τους παππούδες και τις γιαγιάδες με τα ρυτιδωμένα μέτωπα και τα ροζιασμένα χέρια που μοιάζουν παλιωμένα κουκούλια απ’ όπου θα βγει η μεταμορφωμένη πεταλούδα.
Για όσους ξέρουν ότι το δύσκολο δεν είναι να στείλεις sms για τους σεισμοπαθείς στην Ινδία, αλλά το ν’ αντέξεις τον διπλανό σου με σάρκα και αίμα, πάνω στη δική σου σάρκα, στα δικά σου νεύρα· κι εκεί ζυγίζεται η αλήθεια του ανθρώπου.

 

Όσους μπορούν να δεχτούν ότι δεν τους αγαπούν επειδή το αξίζουν.
Για εκείνους που αγαπούν χωρίς υποχρέωση, χωρίς να περιμένουν ανταπόδοση αφού πιστεύουν πως όλα τελειώνουν εδώ. Κι όμως δεν μπορούν να υπάρξουν αλλιώς.
Που τους αρκεί το να ’ναι κανείς άνθρωπος για να κινήσουν γη και ουρανό για χάρη του.
Για όσους έχουν κάνει τις πιο μεγάλες κουβέντες με το Θεό πέντε η ώρα το πρωί στο Θησείο κλωτσώντας άδεια μπουκάλια μπύρες.
Για το πρεζόνι που μου ’δωσε την ευχή «τη γλύκα του Χριστού να ’χεις» για μισό χαμόγελο κι ένα τσιγάρο.
Γι’ αυτούς που δεν μπορούν ν’ αποδεχτούν έναν Θεό που καταλαβαίνουν. Μπορούν μονάχα να ζήσουν έναν Θεό που τους φλερτάρει σε κάθε βήμα.
Που αδυνατούν να κλειστούν αυτιστικά στις ενοχές που τους χωρίζουν απ’ τους άλλους.
Για τους ελεύθερους, που δεν τους ενδιαφέρει να επιβάλλονται, αλλά δεν μπορούν και να τους επιβληθούν.

Για όσους «τι κρίμα, παντού περισσεύουν» για τα μέτρα του κόσμου.
Για εκείνους που ζουν μ’ έναν Θεό Νυμφίο και μανικό Εραστή αφού την ομορφιά της ζωής την έμαθαν με τον έρωτα: τα ηλιοβασιλέματα και τ’ αστέρια της νύχτας.
Για τους ταπεινούς που τα δέχονται όλα όπως η γη: χωρίς να διαμαρτύρονται τα κάνουν δέντρα και λουλούδια.
Γι’ αυτούς που δεν συμβιβάζονται με ό,τι μειώνει την αξιοπρέπεια του ανθρώπου.
Που μάτωσαν στις εξεγέρσεις προτού καταλάβουν ότι ο κόσμος αλλάζει μόνο αν αφήσεις να σου σταυρώσουν ό,τι σε χωρίζει από όλους και όλα.
Για εκείνους που είδαν τους φίλους τους ν’ αυτοκαταστρέφονται μες το αλκοόλ και τις ουσίες, αρνούμενοι να επιβιώσουν επειδή λαχταρούσαν να ζήσουν.
Εκείνους που προτίμησαν να χαθούν μέσα στο πάθος τους για τη ζωή παρά να χάσουν το πάθος τους.
Για όσους συντριμμένα χαρίζουν τα κομματάκια τους στο Θεό να τους τα ενώσει: να τους σώσει, να τους φτιάξει ολόκληρους, αυτό που όντως είναι.

Όσους ζουν με τη λαχτάρα να γίνει ο Χριστός «τα πάντα τοις πάσι», ν’αναστηθούν «ίνα ώσι έν», χωρίς περιορισμούς, χωρίς να νοιάζονται για τα πότε και τα πώς.
Γι’ αυτούς που μπήκαν στην εκκλησία με το αίτημα: «το απρόσληπτον και αθεράπευτον», που σημαίνει: ή θα μ’ αντέξει γιατί εγώ ο ίδιος δεν αντέχω τον εαυτό μου, ή θα με χωρέσει γιατί δεν χωράω πουθενά ή τίποτα.
Που τις στιγμές της τρέλας τους φωνάζουν: «ή κι οι τρίχες του κεφαλιού μου είναι μετρημένες ή τίποτα δεν βγάζει νόημα».
Που σηκώνουν τη γροθιά στον ουρανό: «ας με κολάσεις χίλιες φορές, φτάνει να υπάρχεις».
Γι’ αυτούς που ζουν τον Παράδεισο και την Κόλαση εδώ και τώρα γιατί έτσι παίζεται το παιχνίδι. Για όσους ζουν σαν δώρο το πρώτο μπάνιο του καλοκαιριού, ένα ποτήρι νερό, το πρώτο φύλλο της μουριάς, έναν χορό όπου κανείς δεν φυλάει τον εαυτό του.
Όσους δεν μπερδεύονται με το τι σημαίνει καλό και τι κακό αφού όλα είναι Αγάπη και άρνησή της.
Για εκείνους που είμαι καρφιά στα μάτια τους αφού δεν ξέρουν που να με κατατάξουν για να ηρεμήσουν. Γι’ αυτούς που μ’ αγκαλιάζουν και με κρατούν. Αυτούς που μ’ εμπιστεύονται.
Αυτούς που δεν ντρέπονται για μένα. Αυτούς που κάνουν όπως ο Χριστός.

Ν.Π. περ. ΕΠΙΓΝΩΣΗ άσκηση στη διάκριση των γεγονότων (τ.χ. 96, Καλοκαίρι 2006)

Μεγάλη νοσταλγία με έπιασε σήμερα...για μια νύχτα γεμάτη θαύματα...Είθε να έρθει στην καρδιά και στη ζωή του καθενός μας...η αγάπη...όπως την περιγράφει ο Απόστολος Παύλος...

"Aκόμα κι αν ήξερα να μιλώ όλες τις γλώσσες των ανθρώπων μα και των αγγέλων, χωρίς όμως να έχω αγάπη, θα είχα γίνει χαλκός που βγάζει σκέτους ήχους ή τύμπανο που δημιουργεί μόνο φασαρία. Kι αν είχα το χάρισμα της προφητείας και κατανοούσα όλα τα μυστήρια και κατείχα όλη τη γνώση, κι αν είχα όλη την πίστη, έτσι που να μετατοπίζω βουνά, χωρίς όμως να έχω αγάπη, θα ήμουν ένα τίποτε. Kι αν ακόμα διάνεμα όλα τα υπάρχοντά μου για να θρέψω τους πεινασμένους, κι αν παρέδιδα το σώμα μου να καεί στη φωτιά, χωρίς όμως να έχω αγάπη, δε θα με είχε ωφελήσει σε τίποτε.H αγάπη μακροθυμεί, επιζητάει το καλό. H αγάπη δε φθονεί.H αγάπη δεν καυχησιολογεί, δεν αλαζονεύεται, δε φέρεται άπρεπα, δεν κυνηγάει το δικό της συμφέρον, δεν κυριεύεται από θυμό, δεν κρατά λογαριασμό για το κακό που της κάνουν, δε χαίρεται για την αδικία, αλλά μετέχει στη χαρά για την επικράτηση της αλήθειας. Όλα τα καλύπτει, όλα τα πιστεύει, όλα τα ελπίζει, όλα τα υπομένει.H αγάπη ποτέ δεν ξεπέφτει..."

(Α' Κορινθίους κεφ. 13

 

Γιατί όσο κι αν θέλουν κάποιοι να αποχρωματίσουν τη γιορτή των Χριστουγέννων(και σίγουρα το θέλουν...από όλα τα χριστουγεννιάτικα κείμενα το βιβλίο της Ε΄τάξης του δημοτικού προκρίνει τη...Φρικαντέλα,της Α Γυμνασίου τον...Σκρουτζ-και μάλιστα την αρχή του όπου...μισεί τα Χριστούγεννα-,της Β΄ Γυμνασίου ένα χρονογράφημα του Ξενόπουλου για ένα...χριστόψωμο που έφτανε αργά στον προορισμό του...που είναι ο Χριστός μέσα σε όλα αυτά;;;)αυτή  θα παραμείνει η γιορτή της αγάπης,της Γέννησης του Χριστού,έστω και στις ψυχές λίγων ρομαντικών και γραφικών...Σας εύχομαι καλημέρα και σήμερα...

Καλημέρα και σήμερα...με το λιομάζωμα...

Ο γεωργός είναι άμεσα εξαρτημένος από τον καιρό...Έτσι και στο λιομάζωμα...Κάθε μισάωρο έξω αποβραδίς, να δούμε τι...καιρός μας ξημερώνει...Ο ουρανός πότε...κάλοψα...

...πότε κάκοψα...

...ευτυχώς όμως η επόμενη μέρα ήταν ευνοϊκή...

Ο ήλιος βγήκε λαμπερός,παρόλο που αρκετές φορές συννέφιασε ο ουρανός και μας έριξε λίγες μπόρες...

...η σοδειά πολύ καλή φέτος...μόνο που οι ελιές δεν μαύρισαν αρκετά-ήταν μάλλον πολύς ο καρπός...

...μαζέψαμε όλοι μαζί...περάσαμε...περιπέτειες πολλές..κάστρα...γεμάτα παγίδες και...όπλα...

...ανακαλύψαμε μανιτάρια περίεργα και πάλι λυπηθήκαμε που δεν ξέρουμε τίποτα γι αυτά...

...και το βράδυ καθάρισμα μέχρι αργά...κούραση μεγάλη βέβαια...αλλά η φωτιά απόλαυση ειδικά όταν τροφοδοτείται με κλαδιά και φύλλα ελιάς γεμάτα λάδι...η μυρωδιά θυμίζει χωριό αφού με κλαδιά γέμιζαν οι νοικοκυρές τους ξυλόφουρνους,να κάψουν ώστε να φτιάξουν το ψωμί ή τις πίτες...

...τα παιδιά,κουρασμένα κι αυτά,περιμένουν την...ανταμοιβή τους...φρέσκο ποπ-κορν...

...σε μια κατσαρόλα,με ελάχιστο λάδι...

...κι όταν τελειώσουν τα ...σκασίματα...

...έτοιμα,ζεστά ζεστά...απολαυστικά...

...και η δικιά μας ανταμοιβή...η σοδειά...φοβερή αίσθηση ικανοποίησης και ασφάλειας να έχεις μαζέψει τον καρπό,να τον αποθηκεύσεις και να ηρεμήσεις...Οι παλιότεροι θυμάμαι μετά το λιομάζωμα να σταματούν τις πολλές γεωργικές εργασίες και να χαίρονται οικογενειακά το Δωδεκαήμερο των εορτών που έρχεται...Μπορεί να ήταν σκληρή η ζωή τους,όμως έπαιρναν μεγάλη ικανοποίηση και πάντα ακολουθούσαν περίοδοι ανάπαυσης και αναψυχής...Το λιομάζωμα είναι από τις λίγες γεωργικές εργασίες που γίνονται όπως παλιά,χαρίζοντας και σήμερα στους ελαιοπαραγωγούς τη χαρά της προσωπικής επαφής με τη φύση...Διαβάστε πιο κάτω την περιγραφή μιας τυπικής  ημέρας λιομαζώματος πριν πολλά χρόνια έτσι όπως την περιγράφει ο Μ.Δερμιτζάκης στο βιβλίο του "Το χωριό μου:Από την αυτοκατανάλωση στην αγορά".Πολλές από τις πληροφορίες θα σας φανούν ιδιαίτερα χρήσιμες,ειδικά στους νέους ελαιοπαραγωγούς ή όσους σκοπεύουν να καλλιεργήσουν τα ξεχασμένα κτήματα των παππούδων τους...

"Ξεκινάμε πρωί πρωί με τους γονείς μου για το χωράφι,έχοντας το γάιδαρο φορτωμένο με τις "ανάπλες" και τα "πανιά",δηλαδή άσπρα σεντόνια,το σκαμνί ,αν πηγαίνουμε για πρώτη φορά σ' αυτό το χωράφι,κάμποσους "φάρδους",σακιά δηλαδή,τις "κατσούνες"(τα ραβδιά με το γαντζωτό άκρο με τα οποία ραβδίζουμε τις ελιές),το φαγητό και τα πιατικά με τα μαχαιροπήρουνα σε μια τσάντα,το λαΐνι γεμάτο νερό,και ίσως ένα παγούρι κρασί.

Φτάνουμε στο χωράφι,ξεφορτώνουμε και δένουμε το γάιδαρο σε μιαν άκρη να τρώει,αφού του βγάλουμε το σωμάρι.Είναι δεμένος με αλυσίδα,στην άκρη της οποίας είναι το "τζένιο",ένα χοντρό μεταλλικό παλούκι,καρφωμένο στο χώμα.

Στη συνέχεια στρώνουμε τις ανάπλες κάτω από ένα δέντρο.Ο πατέρας μου σκαρφαλώνει πάνω στο δέντρο,και η μητέρα μου ανεβαίνει πάνω στο σκαμνί,ένα τρίποδο.Εγώ θα ραβδίσω από χάμω,τα χαμηλά κλαδιά.Εύκολη δουλειά για μένα.Και όμως θέλει τέχνη!Ο πατέρας μου όταν κατέβει από το δέντρο θα μου βάλει τις φωνές,γιατί,καθώς χτυπάω κατάμουτρα τα κλαδιά,σπάζουν ένα σωρό "μάτια",τρυφερά ακρόκλαδα που "του χρόνου" θα ήταν γεμάτα ελιές.Η τέχνη είναι με το αριστερό χέρι να αναμερίζεις τα κλαδιά και να χτυπάς με το δεξί στο πλάι,σαν να χτενίζεις.

Με το ελαφρύ κλάδεμα που έχει κάνει ο πατέρας μου,το δέντρο είναι πυκνό,κάποιο κλαδί δεν το φτάνει,και θα χρησιμοποιήσει το γάντζο της κατσούνας για να το τραβήξει κοντά του,θα το συγκρατήσει με το αριστερό  χέρι και θα το ραβδίσει.Όμως και πάλι κάποια κλαδιά δεν τα φτάνει,ούτε αυτός ούτε η μητέρα μου από το σκαμνί.Τότε θα κατέβει η μητέρα μου και θα πιάσει την τέμπλα,ένα πολύ μακρύ ραβδί,χωρίς γάντζο,που συνήθως φτάνει και το πιο ψηλό κλαδί και θα το ραβδίσει.Ήμουν πολύ μικρός όταν την εγκαταλείψαμε την τέμπλα.Στο εξής,όποιο κλαδί δεν φτάνεται,κόβεται με το μπαλταδάκι.Αργότερα κόβεται όχι μόνο αυτό που δεν φτάνεται αλλά και αυτό που στο κλάδεμα θα κοβόταν έτσι κι αλλιώς.Μ' αυτόν τον τρόπο ένα μέρος του κλαδέματος γίνεται ήδη κατά το λιομάζωμα.Τα κομμένα κλαδιά τα ραβδίζω συνήθως εγώ από χάμω,πράγμα που είναι πανεύκολο,και μπορώ εδώ να σπάζω όσα μάτια θέλω.

Στις 12 η ώρα.....κάνουμε κι εμείς διάλειμμα για το μεσημεριανό μας φαγητό.Το φαγητό το έχει μαγειρέψει η μητέρα μου το πρωί.Συνήθως είναι κάτι κοκκινιστό,της κατσαρόλας,ή όσπρια.Παίρνουμε μαζί μας επίσης σαρδέλες και "φρίσες"(ρέγγες),που τις ψήνουμε ανάβοντας μια αχιμάδα(θυμάρι).Ύστερα βέβαια πίνουμε συνέχεια νερό και τρώμε μανταρίνια,για να μας φύγει η δίψα.Μετά το φαγητό συνεχίζουμε τη δουλειά.Αν μας πιάσει βροχή,ρίχνουμε μια ανάπλα πάνω στο σκαμνί και μπαίνουμε από κάτω.Τα φύλλα της ελιάς είναι πολύ αραιά για να μας προφυλάξουν. Έχουμε και την ομπρέλα.Αν πέσει αρκετή βροχή είναι αδύνατο να συνεχίσουμε,γιατί κάνουμε ζημιά στα "μουρέλα" αν τα ραβδίσουμε βρεγμένα.Αν όμως φυσάει λίγο αεράκι,μπορούμε να ελπίσουμε πως θα στεγνώσουν σύντομα,για να συνεχίσουμε,εφόσον βέβαια σταματήσει η βροχή.
Καθώς δεν έχουμε ρολόι υπολογίζουμε με τον ήλιο πότε πρέπει να "σκολάσουμε",για να μη νυχτωθούμε στο δρόμο.Κάποτε ρισκάρουμε λίγο,προκειμένου να "ποραβδίσουμε" ένα μουρέλο,να τελειώσουμε δηλαδή το ράβδισμά του,ή να τελειώσουμε το λίχνισμα.

Όταν τελειώσουμε τη μια πλευρά ενός μουρέλου,εγώ και η μητέρα μου γυρίζουμε τα πανιά,δηλαδή τα μαζεύουμε από τη ραβδισμένη πλευρά και τα στρώνουμε σε μια αράβδιστη.Ποτέ δεν έχουμε αρκετά πανιά για να στρώσουμε ολόκληρο το μουρέλο.Δεν είναι μόνο το κόστος,είναι και το βάρος για τον γάιδαρο.Οι ελιές καθώς μαζεύουμε το ένα πανί,χύνονται στο διπλανό,συνήθως σ' ένα απ' αυτά που είναι στη ρίζα.Σ' αυτό συγκεντρώνουμε τις ελιές και από τα υπόλοιπα πανιά όταν τελειώσουμε το ράβδισμα.Κατά το σάκιασμα φροντίζουμε να βγάλουμε τα μάτια,πράγμα που θα μας διευκολύνει στο λίχνισμα.Αυτό είναι το "ξεφύλλισμα".

Τα σακιά τα γεμίζουμε μέχρι τη μέση,για να τα μεταφέρουμε πιο εύκολα στον τόπο του λυχνίσματος.Όταν είναι άδεια τα χρησιμοποιούμε και στο στρώσιμο,εκεί που ενώνονται τα πανιά με τη ρίζα,και που όλο και κάποιο κενό θα άφηναν,ή για να σκεπάσουμε κάποιες "κουφάλες"του κορμού,μην πέσουνε μέσα ελιές και τις χάσουμε.Ενώ ο πατέρας μου σακιάζει,εγώ με τη μητέρα μου μαζεύουμε τις ελιές που έχουν πέσει κατά το ράβδισμα έξω από τα πανιά,κάτω στο έδαφος.
Για να είναι καλό το λύχνισμα,το μέρος όπου γίνεται πρέπει να είναι ξάγναντο,ώστε να φυσά αέρας και να βρίσκεται κοντά στο δρόμο.

Αφού συγκεντρώσουμε εκεί τα σακιά,απλώνουμε κάτω μιαν ανάπλα ή ένα πανί,και τις ρίχνουμε με έναν κουβά λίγες λίγες από ψηλά.Ο αέρας που φυσά παρασύρει τα φύλλα,ενώ οι ελιές,σαν πιο βαριές,πέφτουν ακριβώς από κάτω.Αν ο αέρας δεν φυσάει δυνατά,πράγμα που συμβαίνει συχνά,ανεβαίνουμε πάνω σε ένα σκαμνί.Αν δεν φυσάει καθόλου,τότε αναγκαστικά θα περιμένουμε μια άλλη μέρα,μέχρι να φυσήξει ούριος άνεμος.Παλιότερα έκαναν και τον λεγόμενο "ποταμό",που εγώ δεν τον πρόφτασα.Προφανώς εγκαταλείφθηκε γιατί ήταν κουραστικός.Έστρωναν μια σειρά πανιά.Από την μιαν άκρη πετούσαν τις ελιές στην άλλη.Τα φύλλα σαν πιο ελαφρά,δεν έφταναν ούτε στη μέση.Έτσι ξεχώριζαν τις ελιές από τα φύλλα.

Ενόσω οι γονείς μου θα λιχνίζουν τις ελιές,εγώ θα κοπανίζω με την κατσούνα πάνω σε ένα πανί τα μάτια.Οι ελιές θα κατακάτσουν και εγώ θα παραμερίσω με προσοχή από πάνω τους τα μάτια,που δεν θα περιέχουν πια παρά ελάχιστες ελιές.Στη συνέχεια θα τα βάλω σε ένα σακί,για να τα κουβαλήσουμε σπίτι να τα δώσουμε στην κατσίκα μας.Αποφεύγουμε να την φέρνουμε μαζί μας γιατί είναι φασαρία και ο καιρός είναι συνήθως κρύος.Τα υπόλοιπα μάτια θα τα δώσω του γαϊδάρου.Μετά θα βάλω τις ελιές που μάζεψα από τα μάτια σε ένα κουβά να τις δώσω στον πατέρα μου να τις λυχνίσει.



Αφού τελειώσει το λύχνισμα,ο πατέρας μου θα σακιάσει τις ελιές,με τα σακιά γεμάτα μέχρι πάνω.Δυο σακιά θα τα πάρουμε μαζί μας φεύγοντας από το χωράφι.Φέρνουμε τον γάιδαρο για να τον φορτώσουμε.Του ρίχνουμε λίγα μάτια μπροστά του,ώστε να είναι απασχολημένος με το φαΐ και να μην κινείται,και αρχίζουμε το φόρτωμα.Πιάνουμε το ένα σακί από τη μια μεριά εγώ και από την άλλη ο πατέρας μου και το φορτώνουμε.....Ξεκινάμε για το χωριό.Αν το ένα σακί έχει πιο λίγες ελιές,ο πατέρας μου θα κρεμάσει στη μεριά του το λαΐνι και την τσάντα με τα πιατικά για να ισορροπήσει το σωμάρι.Στο χωράφι θα αφήσουμε το σκαμνί,τα πανιά και τις κατσούνες.Το σκαμνί θα το ρίξουμε κάτω και τις κατσούνες θα τις κρεμάσουμε ανάμεσα στα κλαδιά ενός λιόδεντρου για να μη φαίνονται και μας τις κλέψουν.....

Στο χωριό θα φτάσουμε το σούρουπο αν όχι τη νύχτα.Μια μακριά σειρά από γαϊδουράκια περπατάνε κατά μήκος του αμαξητού,προς το χωριό,συρρέοντας από όλους τους χωματόδρομους.Λίγο πριν τη μεσοχωριά εγώ με τη μητέρα μου στρίβουμε αριστερά,στο μονοπάτι προς τα περιβόλια για το σπίτι μας.Ο πατέρας μου θα συνεχίσει προς την άλλη άκρη του χωριού όπου βρίσκεται το εργοστάσιο(ελαιοτριβείο)...

Όταν γυρίσει ο πατέρας μου από το εργοστάσιο,θα ποτίσει το γάιδαρο και θα του βάλει να φάει άχυρα ή μάτια στη "ματζαντούρα" του,ανακατεμένα με κοπανισμένα ή κομματιασμένα χαρούπια,για να είναι πιο νόστιμα και το φαγητό πιο δυναμωτικό.Εν τω μεταξύ η μητέρα μου θα φτιάχνει το βραδινό φαγητό,αν δεν έχει περισσέψει μεσημεριανό.Εγώ θα περιμένω καθισμένος δίπλα στο τζάκι,με τη γάτα...

Tίποτα σχεδόν δεν έχει αλλάξει από τότε...ακόμη και το τζάκι με τη γάτα...Άντε να εκσυγχρονίστηκαν λίγο τα μέσα,αλλά όχι τόσο ώστε να χάσει το λιομάζωμα τον...χαρακτήρα του... Κουραστική δουλειά,ιδιαίτερα για εμάς που μαζεύουμε από σαββατοκύριακο σε σαββατοκύριακο...Θα μας πάρει Χριστούγεννα και...βάλε...Πάντως ήδη πατήσαμε τις πρώτες ελιές...Η αναλογία δεν είναι πολύ καλή φέτος,αφού οι ελιές ήταν πολλές και δεν λαδώσανε...Τέλος πάντων,περισσότερη δουλειά και λιγότερο λάδι...αλλά σίγουρα καλύτερης ποιότητας...Και του χρόνου να είμαστε καλά όλοι,να μαζέψουμε και να πατήσουμε...Καλημέρα σας εύχομαι...