Καλημέρα και σήμερα...

 

Βροχερό το Σαβατοκύριακο που πέρασε...Όμως ο Θεός έστειλε άλλα για να σταθμίσει τη δύσκολη ψυχολογική-λόγω του καιρού- κατάσταση...Όπως κάθε χρόνο σχεδόν, έτσι και φέτος βρέθηκα,το Σάββατο το βράδυ,για τον κατανυκτικό εσπερινό, στο ορεινό χωριό της Όθρυος,τη Βρύναινα...Σε ένα μικρό εκκλησάκι,κατανυκτικό,αγιογραφημένο με εικόνες από τη ζωή του Αγίου στο όνομα του οποίου τιμάται,του Αγίου Ιωάννου του Ρώσου...Φιλόξενοι οι οικοδεσπότες,άνθρωποι του Θεού-ας εύχονται και για εμάς τους ανάξιους-ευλαβούνται πολύ τον Άγιο,γιατί όποτε τον επικαλούνται πάντα ανταποκρίνεται-όπως ειπώθηκε στην ομιλία του τέλους...Και είναι πραγματικά θαυματουργός αφού πλήθη πιστών συρρέουν όλο το χρόνο στο Προκόπι Ευβοίας,όπου φυλάσσεται το σκήνωμά του...Όλα ήταν απερίγραπτα...Η άγρια ομορφιά του τοπίου,με την ομίχλη να έχει τυλίξει ασφυκτικά το βουνό και τη βροχή να δέρνει με μένος το εκκλησάκι...Κι όμως όλοι έμειναν εκεί,μέχρι το τέλος,την αρτοκλασία και το φιλόξενο κέρασμα από τους οικοδεσπότες...

Εκείνο όμως που περισσότερο από όλα γλύκανε την καρδιά μου ήταν η αίσθηση ότι,παρόλο που κάποιους ανθρώπους είχα πολύ καιρό να τους δω,τους ένιωθα κοντινούς μου,με ανοιχτά τα μάτια και τα αυτιά να ακούσουν ο ένας τον άλλον και την καρδιά να παρηγορήσουν,να συγχαρούν,να επικοινωνήσουν...Νομίζω πως αυτό είναι ίδιον κυρίως των ελλήνων και από αυτούς κυρίως των χριστιανών...Είναι μέρος της παράδοσής μας,της κουλτούρας μας-που προσωπικά δεν την αλλάζω με τίποτα...Και υπογράφω το παρακάτω κείμενο που διάβασα χθες το πρωί-ο Θεός τίποτα δεν αφήνει αναπάντητο-από την εφημερίδα "Εκκλησιαστική παρέμβαση"του Ν.Ι. με τον τίτλο "Παπαδιαμάντης και Φρόυντ"...Αξίζει τον κόπο να το διαβάσετε...

"Σίγουρα,μεταξύ Παπαδιαμάντη και Φρόϋντ δεν υπάρχει κάποια σχέση ιδιαίτερη,αν και ήταν σχεδόν σύγχρονοι.Ο Παπαδιαμάντης έζησε μεταξύ 1851-1911 και ο Φρόϋντ μεταξύ 1856-1939.Ο Παπαδιαμάντης είναι ένας διηγηματογράφος και ηθογράφος που παρουσίαζε τους ανθρώπους της παραδόσεως και ο Φρόϋντ ήταν ένας αυστριακός νευρολόγος,θεμελιωτής της ψυχανάλυσης,ο οποίος παρουσίασε τις εσωτερικές συγκρούσεις των ανθρώπων,αλλά και τον ρόλο του ασυνειδήτου και της απώθησης,"στην έκφραση των ψυχικών διαταραχών".Ο Παπαδιαμάντης ομοίαζε με τον Ντοστογιέφσκι, ο οποίος έκανε κριτική στην δυτική Ψυχολογία.Ο Γιάννης Τσαρούχης,γνωστός ζωγράφος,ο οποίος θήτευσε και στον Φώτη Κόντογλου θα πει για τον Παπαδιαμάντη:"Με δυο-τρία θρησκόληπτα και αγράμματα γραΐδια του νησιού του αχρήστευσε τον Φρόϋντ"(Ελευθεροτυπία 21-1-2011) 

Ο άνθρωπος του Φρόϋντ ασχολείται με τον εαυτό του,τα αισθήματα,τα βιώματα του υποσυνειδήτου,τα οποία προσπαθεί να τιθασεύσει μόνος του,χωρίς ουσιαστική βοήθεια από ανθρώπους και τον Θεό,ασχολείται με τα θηρία που βρίσκονται στο σπήλαιο του υποσυνειδήτου, όπως ισχυριζόταν.Πρώτα χρειάζεται να τα ανακαλύψει και στην συνέχεια να τα δαμάσει.Αυτό είναι δυσχερές έργο και τις περισσότερες φορες ο άνθρωπος πέφτει στην απόγνωση και την απελπισία.Αισθάνεται ως ένας ταυρομάχος μέσα σε μια αρένα,προκαλούμενος και κυνηγούμενος από ταύρους,ενώ ο κόσμος κάθεται στα θεωρία και παρακολουθεί,χωρίς να μπορεί να προσφέρει βοήθεια.

Ο άνθρωπος του Παπαδιαμάντη είναι επηρεασμένος από τις ησυχαστικές και νηπτικές παραδόσεις του τόπου του,έχει μεγαλώσει στην λατρεία της εκκλησίας και τους αγίους της,έχει ένα βαθύ κοινωνικό και πνευματικό υποσυνείδητο,αντλεί δυνάμεις από αυτό.

 Δηλαδή,είναι άνθρωπος που δεν έχει απλώς ατομικό υποσυνείδητο,αλλά αρρωστημένες τις ψυχικές ενέργειες,και έχει χάσει την σχέση με τον Θεό και τους ανθρώπους.Και όταν έχει πρόβλημα,ακόμη και ψυχολογικό,καταφεύγει στα μυστήρια της Εκκλησίας,στην λατρεία της,στις αγρυπνίες στα εξωκκλήσια για να ψάλλει το "πεποικιλμένη",για να τραγουδήσει "τα τραγούδια του Θεού" ή στην χειρότερη περίπτωση θα καταλήξει στους χώρους που συναντά άλλους ανθρώπους για να ικανοποιήσει τον εσωτερικό του καημό.

Ουσιαστικά πρόκειται για δύο τύπους και δύο παραδόσεις.Ο ένας είναι ο αγγλοσαξωνικός τύπος ανθρώπου που εκφράζει τη δυτική παράδοση και ο άλλος τύπος είναι ο ρωμέικος τύπος ανθρώπου που εκφράζει την ανατολική παράδοση.Όλα τα επιτεύγματα της σύγχρονης ψυχολογίας, ψυχανάλυσης και ψυχοθεραπείας προέρχονται από τη δυτική παράδοση,η οποία έχει υπ' όψη της έναν ατομιστή και φίλαυτον άνθρωπο,που είναι κλεισμένος στον εαυτό του,ενώ στον τόπο μας υπάρχει μια "αυτόχθονη Ψυχολογία",που έχει σχέση με τον Θεό,την λατρεία,τους αγίους,την λεγόμενη ¨κοινωνική ψυχή",το λεγόμενο "κοινωνικό υποσυνείδητο". ....."

Και το άρθρο τελειώνει έτσι:"...Διαβάστε,λοιπόν Παπαδιαμάντη για να θεραπευθήτε.Ο Οδυσσέας Ελύτης είπε:"Όπου και να σας βρίσκει το κακό,αδελφοί,όπου και να θολώσει ο νους σας, μνημονεύετε Διονύσιο Σολωμό και μνημονεύετε Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη."

(Δεν είμαι ενάντια στην ψυχολογία και την ψυχιατρική-για να μην παρεξηγηθώ...Πιστεύω πως μπορούν να βοηθήσουν τον άρρωστο ψυχικά άνθρωπο...Το πρόβλημα που βλέπω είναι μόνο όταν η ψυχολογία μπαίνει στα λημέρια του πνεύματος,προσπαθεί να ακυρώσει την πνευματικότητα του ανθρώπου...Όπως και το αντίθετο,όταν δηλαδή ο πνευματικός-εξαιρούνται οι πνευματικοί που είναι ταυτόχρονα και ψυχολόγοι και που -ευτυχώς- είναι σήμερα αρκετοί- μπαίνει στα λημέρια της ψυχής και μάλιστα της άρρωστης ψυχής...Αλλά αυτό είναι άλλη συζήτηση,όχι της παρούσης...)Σήμερα ήθελα να καταθέσω μόνο τη βεβαιότητά μου ότι στην παράδοσή μας υπάρχει-ζωντανή ακόμη-η επιθυμία της κοινωνίας με τον συνάνθρωπο...Μπορεί να έχει ατονήσει αρκετά,δεν έχει σβήσει όμως κι αυτό είναι φανερό,ευτυχώς, κάποιες φορές...