Κρητικός τραχανάς που -ειδικά φέτος-ήταν παραγγελία του πατέρα μου,μια και -λόγω προβλημάτων υγείας-δεν μπόρεσε να περάσει το καλοκαίρι του στην Κρήτη...Το ζήτησε σαν χάρη...Ήθελα κι εγώ να δοκιμάσω...Ήρθε σαν επιστέγασμα και η ανάρτηση της Βαγγελιώς στο (http://cretangastronomy.blogspot.gr/2010/08/blog-post_17.html )...Το αποφάσισα λοιπόν και βάλθηκα να φτιάξω ξινόχοντρο.
Η συνταγή της Βαγγελιώς ενώθηκε με τις συμβουλές της θείας μου της Αργυρώς και της γιαγιάς-Ρουμπίνας όπως επίσης και την πείρα της μητέρας μου......Πάντα να τον φτιάχνεις στη λίγωση του φεγγαριού...είπε η θεία Αργυρώ(στην Κρήτη όλες οι δουλειές γίνονται με το βλέμμα στο φεγγάρι...λαός ποιητικός...).Στη λίγωση ξεκινήσαμε..και να πως...Πήραμε 8 κιλά γάλα πρόβειο(η αναλογία γάλακτος και χόντρου-χοντροκομμένο σιτάρι-είναι 4 προς 1)και το βάλαμε σε μια μεγάλη κατσαρόλα...
...ρίξαμε δύο πλόχερα αλάτι χοντρό(όσο παίρνει μια κανονική γυναικεία χούφτα)...
...ανακατέψαμε καλά...
...το σκεπάσαμε και το αφήσαμε.Για να ξινίσει το γάλα χρειάζονται 5-6 ημέρες...Το γάλα πρέπει να το ανακατεύουμε καθημερινά ώστε να μη μουχλιάσει...
...την επόμενη μέρα άρχισε να γίνεται φανερή η ζύμωση...
...και το γάλα έχει γίνει...
...ελαφρώς παχύρρευστο...
...η ζύμωση συνεχίζεται και τις υπόλοιπες ημέρες...
...μέχρι που...
...χωρίζει το γάλα από το νερό.Η γιαγιά Ρουμπίνα με συμβούλεψε να αφαιρώ με την κουτάλα νερό(τυρόγαλο)και να προσθέτω γάλα κατά τη διάρκεια της ζύμωσης ώστε ο ξινόχοντρος να γίνει πιο παχύς.Εγώ δεν ακολούθησα αυτή τη συμβουλή για λόγους υγείας.Φαίνεται πάντως πως έτσι ο τραχανάς γίνεται πιο νόστιμος...
...και η ζύμωση συνεχίζεται
...μέχρι που-μετά από πέντε μέρες-ήταν έτοιμο...
...να μπει στη φωτιά...
...και μόλις πήρε βράση...
...πήραμε τα 2 κιλά χόντρο(χοντροκομμένο σιτάρι)που είχαμε καθαρίσει πριν από τυχόν ξένα υλικά...
...και το ρίξαμε στο γάλα...
...ανακατεύοντας συνεχώς...
...μέχρι...
...να...
...χυλώσει...
...οπότε ρίξαμε ένα φλιτζάνι του καφέ ελαιόλαδο...
...και ανακατέψαμε καλά ώστε να το "πιεί"...
...ο ξινόχοντρος...
...και όταν αυτό έγινε το βγάλαμε σε ταψιά...
...τα οποία μεταφέραμε σε τραπέζι στρωμένο με καθαρό σεντόνι...
...στην Κρήτη η γιαγιά μου έφτιαχνε τον ξινόχοντρο σε μεγάλα κομμάτια,οπότε έπαιρνε ένα κομμάτι σε μέγεθος καρυδιού...
...το πατούσε στη μέση...
...και το άφηνε στο τραπέζι...Όμορφα στην όψη...
...αρχοντικά...
...όταν λοιπόν ήταν έτοιμος τον απλώσαμε στον ήλιο(αυτός ο τραχανάς θέλει δυνατό ήλιο για να στεγνώσει μέχρι μέσα),τον σκεπάσαμε με ένα τούλι και αφού πέρασαν 10-15 ημέρες...
...τον μαζέψαμε σε βάζα...έτοιμος για ζεστές σούπες τον χειμώνα...τον δοκιμάσαμε ήδη,μαγειρεμένο με κοχλιούς...τέλειος...
...με τον δικό του χαρακτήρα...μυρίζει Κρήτη...θα τον αγαπήσετε...ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ...
Η συνταγή της Βαγγελιώς ενώθηκε με τις συμβουλές της θείας μου της Αργυρώς και της γιαγιάς-Ρουμπίνας όπως επίσης και την πείρα της μητέρας μου......Πάντα να τον φτιάχνεις στη λίγωση του φεγγαριού...είπε η θεία Αργυρώ(στην Κρήτη όλες οι δουλειές γίνονται με το βλέμμα στο φεγγάρι...λαός ποιητικός...).Στη λίγωση ξεκινήσαμε..και να πως...Πήραμε 8 κιλά γάλα πρόβειο(η αναλογία γάλακτος και χόντρου-χοντροκομμένο σιτάρι-είναι 4 προς 1)και το βάλαμε σε μια μεγάλη κατσαρόλα...
...ρίξαμε δύο πλόχερα αλάτι χοντρό(όσο παίρνει μια κανονική γυναικεία χούφτα)...
...ανακατέψαμε καλά...
...το σκεπάσαμε και το αφήσαμε.Για να ξινίσει το γάλα χρειάζονται 5-6 ημέρες...Το γάλα πρέπει να το ανακατεύουμε καθημερινά ώστε να μη μουχλιάσει...
...την επόμενη μέρα άρχισε να γίνεται φανερή η ζύμωση...
...και το γάλα έχει γίνει...
...ελαφρώς παχύρρευστο...
...η ζύμωση συνεχίζεται και τις υπόλοιπες ημέρες...
...μέχρι που...
...χωρίζει το γάλα από το νερό.Η γιαγιά Ρουμπίνα με συμβούλεψε να αφαιρώ με την κουτάλα νερό(τυρόγαλο)και να προσθέτω γάλα κατά τη διάρκεια της ζύμωσης ώστε ο ξινόχοντρος να γίνει πιο παχύς.Εγώ δεν ακολούθησα αυτή τη συμβουλή για λόγους υγείας.Φαίνεται πάντως πως έτσι ο τραχανάς γίνεται πιο νόστιμος...
...και η ζύμωση συνεχίζεται
...μέχρι που-μετά από πέντε μέρες-ήταν έτοιμο...
...να μπει στη φωτιά...
...και μόλις πήρε βράση...
...πήραμε τα 2 κιλά χόντρο(χοντροκομμένο σιτάρι)που είχαμε καθαρίσει πριν από τυχόν ξένα υλικά...
...και το ρίξαμε στο γάλα...
...ανακατεύοντας συνεχώς...
...μέχρι...
...να...
...χυλώσει...
...οπότε ρίξαμε ένα φλιτζάνι του καφέ ελαιόλαδο...
...και ανακατέψαμε καλά ώστε να το "πιεί"...
...ο ξινόχοντρος...
...και όταν αυτό έγινε το βγάλαμε σε ταψιά...
...τα οποία μεταφέραμε σε τραπέζι στρωμένο με καθαρό σεντόνι...
...στην Κρήτη η γιαγιά μου έφτιαχνε τον ξινόχοντρο σε μεγάλα κομμάτια,οπότε έπαιρνε ένα κομμάτι σε μέγεθος καρυδιού...
...το πατούσε στη μέση...
...και το άφηνε στο τραπέζι...Όμορφα στην όψη...
...αρχοντικά...
...εμείς όμως χωρίσαμε τον ξινόχοντρο σε κουταλιές...
...και αργότερα τον χωρίσαμε σε ακόμη μικρότερα κομμάτια.Στην Κρήτη αυτός ο τραχανάς λέγεται θρουλιστός και έχει το πλεονέκτημα να στεγνώνει πιο εύκολα......όταν λοιπόν ήταν έτοιμος τον απλώσαμε στον ήλιο(αυτός ο τραχανάς θέλει δυνατό ήλιο για να στεγνώσει μέχρι μέσα),τον σκεπάσαμε με ένα τούλι και αφού πέρασαν 10-15 ημέρες...
...τον μαζέψαμε σε βάζα...έτοιμος για ζεστές σούπες τον χειμώνα...τον δοκιμάσαμε ήδη,μαγειρεμένο με κοχλιούς...τέλειος...
...με τον δικό του χαρακτήρα...μυρίζει Κρήτη...θα τον αγαπήσετε...ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ...
Είχα τη μεγάλη τύχη να μου στείλει η Βαγγελιώ κι έτσι δοκίμασα αυτό τον υπέροχο ξινόχοντρο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤον πρόσθεσα δυο φορές σε λαχανικά που έκανα στην κατσαρόλα άλλο πράγμα!!Καλοφάγωτος.
Ευχαριστούμε,Ξανθή μου...Καλό Χειμώνα να έχουμε...
ΔιαγραφήΠω πω ωραίος τραχανάς πρέπει να είναι αυτός,μ αρέσει πολύ να βλέπω αναρτησεις σου ,μπράβο μου θυμίζουν ωραίες εποχές ,καλό βράδυ
ΑπάντησηΔιαγραφήΕυχαριστώ,Νέλη μου...Αυτές οι εποχές μου αρέσουν,όταν τα πάντα ήταν απλά και γνήσια...
ΔιαγραφήΚαλοφάγωτος και του χρόνου να είσαστε καλά να ξαναφτιάξτε.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαλό βράδυ!
Ευχαριστούμε,Ελένη μου...Καλό Χειμώνα..Πολλά φιλιά...
ΔιαγραφήΚαλοφάγωτος! Και του χρόνου να είστε καλά!
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν φάγατε λίγο νωπό σαν κρεμούλα; Μ' αρέσει να πασπαλίσω λίγο με κρυσταλλική ζάχαρη και να τον απολαύσω σαν "μπουγάτσα" που έλεγε η γιαγιά μου.
Ευχαριστώ πολύ για την αναφορά και το link. Να είσαι καλά.
Βαγγελιώ μου,φάγαμε τόσο ώστε σκάσαμε...Δεν έβαλα ζάχαρη αλλά κι έτσι ήταν πεντανόστιμος...Πήγα λίγο και στη γειτόνισα-κατά το έθιμο...Την επόμενη φορά θα βάλω και ζάχαρη...Σε ευχαριστώ για τη συνταγή...Καλό Χειμώνα...Πολλά φιλιά...
ΔιαγραφήΚαλοφάγωτος φίλη Οστρια!Οτι πρέπει τώρα πού ψυχρανε ο καιρός!Καλό Σ/Κ!Φιλιά!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΕυχαριστώ,Dimi μου...όπως το λες..ό,τι πρέπει...Καλό Χειμώνα...
ΔιαγραφήΠω πω δουλεια που θελει!!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΑξια Μαρακι μου!
Καλοφαγωτος!
φιλακια πολλα!!!
Λοιπόν,Αλεξάνδρα δεν θα το πιστέψεις...Είναι πολύ πιο εύκολος από τους άλλους τραχανάδες επειδή δεν θέλει τρίψιμο και πέρασμα από κόσκινο.Φαίνεται δύσκολος αλλά είναι πολύ απλός...Του χρόνου θα φτιάξουμε μαζί...Πολλά φιλιά σου στέλνω...
ΔιαγραφήΚΑΛΟ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ !!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΕΙΜΑΙ ΣΙΓΟΥΡΗ ΟΤΙ Ο ΜΠΑΜΠΑΣ ΣΟΥ ΘΑ ΧΑΡΕΙ ΠΟΛΥ ΠΟΛΥ ΚΑΙ ΘΑ ΝΙΩΘΕΙ ΠΕΡΗΦΑΝΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΧΡΥΣΟΧΕΡΑ ΚΟΡΟΥΛΑ ΤΟΥ....ΦΙΛΑΚΙΑ.
Σίγουρα χάρηκε και ακόμη περισσότερο που του φτιάξαμε με κοχλιούς(σαλιγκάρια)που τα είχε φέρει από την Κρήτη...Κι εγώ το ευχαριστήθηκα...Πολλά φιλιά,Νένα...Καλό Χειμώνα...
ΔιαγραφήΟ αγαπημένος μου ξινόχοντρος!!!!!!!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαλημέρα,Κωνσταντίνα...Καλό Χειμώνα να έχουμε...
ΔιαγραφήΠολύ μου αρέσει ο ξινόχοντρος !!!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΓειά στα χεράκια σου!
Καλοφάγωτος !!!
Καλό Σαββατοκύριακο !!!
Ευχαριστούμε πολύ,Marie-Anne...Καλό Χειμώνα εύχομαι...
ΔιαγραφήΔεν υπάρχει καλύτερη σούπα,
ΑπάντησηΔιαγραφήφέρνω πάντα χόντρο και ξινόχοντρο
από την Κρήτη,
συγχαρητήρια για όλα ΄Οστρια,
είσαι μοναδική.
Ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια,Σοφία μου...Τυχερή που πηγαίνεις τόσο συχνά στην Κρήτη...Εγώ τα τελευταία χρόνια πηγαίνω σπάνια...Έχει ο Θεός...Καλό Χειμώνα...
ΔιαγραφήΕξαιρετικός ο ξυνόχοντρος!
ΑπάντησηΔιαγραφήΜπράβο και πάλι μπράβο!
Εγώ που δεν μπορώ να βρω κατσικίσιο ή πρόβιο γάλα,
μπορώ να τον φτιάξω με αγελαδινό;
Τι λες ;
Να το δοκιμάσω ή θα πάει χαμένος ο κόπος μου;
Καλημέρα,Σοφία...Ναι,μπορείς να το φτιάξεις και με γάλα του εμπορίου φαντάζομαι ή φρέσκο αγελαδινό...Κι αυτό ξινίζει...Δοκίμασε μια μικρή ποσότητα να δεις...Καλή επιτυχία εύχομαι.Απλώς να προσέξεις να βρεις μέρες ηλιόλουστες,γιατί αυτό είναι σημαντικό ώστε να στεγνώσει...Πολλά φιλιά...
ΔιαγραφήΜ' αρέσει ο τραχανάς, αλλά δεν είχα δει ποτέ πως ακριβώς φτιάχνεται.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤέλεια η ανάρτησή σου και οι φωτογραφίες! Γεια στα χεράκια σου!
Καλό βράδυ, φιλιά!
Ευχαριστώ...Θα χαρώ να δοκιμάσεις να φτιάξεις...Είμαι σίγουρη πως κι εσύ θα το χαρείς...Καλό Χειμώνα,Μαίρη...
ΔιαγραφήΚαλοφάγωτος.Πάνε χρόνια που φτιάχναμε με τη μαμά. Γεια στα χέρια σου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕυχαριστούμε,Κατερινάκι μου...Τι βροχή είναι αυτή σήμερα;Ήρθε ο Χειμώνας μου φαίνεται...ΠΟλλά φιλιά...
ΔιαγραφήΥπέροχη συνταγή!!! Δεν ήξερα πως πρέπει να μείνει έξω πέντε ημέρες για να ξινίσει το γάλα!! Να γιατί λέγεται Ξινόχοντρος!! Εμείς εδώ δεν τον κάνουμε έτσι τον τραχανά!! Τον συγκεκριμένο δεν τον έχω δοκιμάσει!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαλό σ/κο να έχεις!!
Φιλιά!!
Από που είσαι,Τίνα;Κι εμείς έτσι κάνουμε τον ξινόχοντρο αλλά τους υπόλοιπους με διαφορετικό τρόπο...Εύχομαι να έχουμε καλό Χειμώνα...Πολλά φιλιά...
ΔιαγραφήΚαλό σαββατοκύριακο, Όστρια. Οτιδήποτε φυσικό, που όταν το γεύομαι, συνοδεύεται από τα αρώματα και τις ακατέργαστες βιταμίνες, που προσφέρει η μάνα γη, το προτιμώ. Να είσαι καλά.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕπίσης,Γεράσιμε...και καλό Χειμώνα να έχουμε...
ΔιαγραφήΚαλοφάγωτος να είναι Όστρια!...πολύ μου αρέσει όταν βλέπω όλη αυτή την προετοιμασία για το χειμώνα....αυτό δεν είναι Οικιακή οικονομία;
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαλό Σαββατοκύριακο!
Ένας λόγος παραπάνω τώρα που ο Χειμώνας προβλέπεται δύσκολος...Η αυτάρκεια στην τροφή είναι μεγάλη υπόθεση,Χρυσούλα μου...Καλό Χειμώνα...
ΔιαγραφήΟ πατέρας μου τρελαίνεται για ξινόχοντρο (να μου πεις, Κρητικός δεν είναι? χι χι).. Εμένα πάλι δε με ενθουσιάζει αν και με χοχλιούς στην κατσαρόλα κάτι γίνεται!!! έτσι και του πω πως θα δοκιμάσω τη συνταγή σου θα κατενθουσιαστεί, αν και η εποχή δεν είναι η κατάλληλη, ίσως του χρόνου! καλά να είμαστε! Φιλάκια!
ΑπάντησηΔιαγραφήΝαι,Εβονίτα μου,τώρα μάλλον καλύτερα να μη φτιάξεις...Πρέπει να καίει ο ήλιος για να στεγνώσει καλά...Πολλά φιλιά σου στέλνω...
ΔιαγραφήΚαλοφάγωτος ο τραχανάς.
ΑπάντησηΔιαγραφήΓρήγορο, εύκολο και θρεπτικό φαγητό για τις κρύες ημέρες του χειμώνα.
Καλή εβδομάδα να έχεις.
Επίσης...και καλό Χειμώνα...Εδώ ήρθε κιόλας...Πολλή βροχή...
ΔιαγραφήΚαι πεντανόστιμος θα προσθέσω εγώ...!!! Καλός σε βρήκα και καλοφάγωτος ο τραχανάς!!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαλώς όρισες...Και καλό Χειμώνα να έχουμε...Χαίρομαι που σε γνωρίζω...
ΔιαγραφήΤέλειες οδηγίες!!! Καλοφάγωτος!
ΑπάντησηΔιαγραφήΕυχαριστώ πολύ...Χαίρομαι που οι οδηγίες είναι κατατοπιστικές...Καλό Χειμώνα...
ΔιαγραφήΜαρία μου καλημέρα!!!Από τα πιο νόστιμα φαγητά ο τραχανάς και ο πιο αγαπημένος από τα παιδικά μου χρόνια μου θυμίζει πολύ έντονα τη γιαγιά μου που μου τον μαγείρευε!!Φιλιά και ευχαριστούμε για τις τόσο κατατοπιστικές αναρτήσεις σου!!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαλημέρα.Σοφία μου...Να είσαι πάντα καλά...Καλό Χειμώνα να έχουμε...
ΔιαγραφήΤραχανά είχα φάει πολύ παλιά... τον ηπειρώτικο.Αν και δεν ξετρελάθηκα μου φαίνεται πως μ΄ έκανες να τον ξαναρχίσω!Να ΄σαι καλά με τις λιχουδιές σου!Καλό χαμογελαστό απόγευμα!:))
ΑπάντησηΔιαγραφήΧαρά στο κουράγιο σου να κάνεις όλη αυτή την διαδικασία!
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαλό φθινόπωρο εύχομαι
με φιλιά θαλασσινά!
Εγω τον φτιαχνω στο σπιτι και τον τρωμε φρεσκο, Ποτε δεν μου αρεσε να παρεμβενει ο ξεραμενος χονδρος στα φαγητα,, γιατι μου χαλαει τη γευση τους, Παλια ειχαν καθε λογω να τον ξηρενουν, μια και δεν υπηρχαν ψυγεια, Τωρα ομως δεν υπαρχει δικαιωλογια να ξηρενετε, και να χανουμε την απολαυση του φρεσκου,!!! Τωρα για την λιγοση του φεγαριου, αυτο αφορα αυτους που τον ξηρενουν, για τον φρεσκο δεν παρακολουθουμε το φεγαρι.
ΑπάντησηΔιαγραφή